ORTA DOĞU TEKNİK
ÜNİVERSİTESİ
Kanun No: 7307
Resmi Gazete: 4.6.1959 / 10222
I
Kuruluş
Madde 1 - Gençliğin eğitimini temin etmek, araştırmalar yapmak ve bu
kanun hükümleri dahilinde idare edilmek üzere Ankara'da Orta Doğu Teknik Üniversitesi
adı ile hükmî şahsiyeti haiz bir Üniversite kurulmuştur.
II
Gayeler
Madde 2 - Orta Doğu Teknik Üniversitesinin gayeleri şunlardır:
A) Muayyen evsafı haiz Türk öğrencilerine ilmî, teknik ve meslekî sahalarda
umumiyetle İngiliz dilinde ileri bir öğretimi temin edecek geniş imkânlar sağlamak.
B) Diğer memleketlerin mümasil evsafı haiz öğrencilerine, müracaatları ve talebe
olarak kabul edilmeleri üzerine eşit imkânlar temin eylemek.
C) Türkiye ve Orta Doğunun kaynaklarının inkişafına ve iktisadî meselelerinin
halline bilhassa ehemmiyet verilmek üzere, Türk milletine ve diğer milletlere fayda
sağlıyacak tatbiki araştırmalar yapmak.
D) Hakikati aramaya ve insanlığın bilgisini artırmaya mâtuf temel araştırmalar
yapmak ve yaymak.
III
Mütevelli Heyeti
Madde 3 - (Değişik: 43 - 8.8.1960) Orta Doğu Teknik Üniversitesi; Millî
Eğitim Bakanının teklifi, Bakanlar Kurulunun kararı ve Devlet Başkanının tasdikiyle
3 yıllık bir müddet için tâyin olunan 9 kişiden müteşekkil bir Mütevelli Heyeti
tarafından sevk ve idare olunur.
Mütevelli Heyeti âzası aralarından birini Başkan seçerler. Başkanın bulunmadığı
hallerde heyet, âzasından birini o toplantıya riyaset etmek üzere Başkan vekili
seçer.
Mütevellilerden hiç birisi Orta Doğu Teknik Üniversitesinde öğretim üyesi, idareci
ve müstahdem olarak vazife alamaz.
Mütevelli Heyeti âzasına mütevellilik hizmeti dolayısiyle yaptıkları zaruri
masraflardan başka, her ne nam ile olursa olsun hiç bir ücret verilmez.
IV
Rektör
Madde 4 - Rektör, Orta Doğu Teknik Üniversitesinin başlıca icra organıdır.
A) Rektör, Türk vatandaşları arasından, rektör seçimi için toplanan Mütevelli
Heyetinin tam sayısının üçte iki ekseriyeti ile seçilir.
B) Rektör, bütün faaliyet ve gayretlerini Orta Doğu Teknik Üniversitesine hasreder.
C) Rektör, Üniversite öğretim üyeleri ile diğer personeli üzerinde doğrudan
doğruya murakabe salâhiyetine sahiptir.
D) Rektör, vazifesi müddetince âmme hizmeti ile ilgili hiç bir vazifeye talip olamaz
ve seçimle iktisabedilen bir âmme hizmetine aday gösterilebilmesi için seçimlerden en
az altı ay evvel rektörlükten istifa etmesi şarttır.
E) Rektörlük bir müddetle bağlı değildir. Ancak Mütevelli Heyeti bu maksatla
yaptığı toplantıda rektörlük vazifesinin hitam müddetini tesbit etmenin Orta Doğu
Teknik Üniversitesinin yüksek menfaatleri bakımından faydalı olduğuna tam sayıda
âzasının üçte iki ekseriyeti ile karar verir ve bu husus Maarif Vekili tarafından
tasdik olunursa rektörlük vazifesi o tarihte sona erer.
F) Rektör 65 yaşında vazifesinden ayrılır. Ancak, rektörlük vazifesi, her yıl,
Mütevelli Heyetinin tam sayısının üçte iki ekseriyeti ile vereceği kararla 70
yaşına kadar uzatılabilir.
V
Müşavir Rektör
Madde 5 - Mütevelli Heyeti, ilimde ve teknik öğretimde müstesna
tecrübesiyle tanınmış ve temayüz etmiş olan ve Türk vatandaşı olmıyan bir
kimseyi müşavir rektör seçer.
A) Müşavir rektör, ilmî, teknik ve meslekî araştırmalar ve öğretim hususlarında
rektörün başlıca müşaviridir.
B) Müşavir rektör, kendisine rektör veya Mütevelli Heyeti tarafından tevdi edilecek
araştırma ve öğretimle ilgili vazifeleri ifa ve mesuliyetleri deruhde eder.
C) Müşavir rektörün vazife müddeti, seçimi sırasında Mütevelli Heyeti tarafından
tesbit edilir. Bu müddet bir yıldan az ve beş yıldan fazla olamaz. Hizmet müddetinin
toplamı beş yılı dolduran Müşavir rektörün yeniden seçilmesi caiz değildir.
D) Müşavir rektör, akademik mertebede Üniversite Rektöründen sonra gelir.
VI
Mütevelli Heyetinin Vazife ve Selâhiyetleri
Madde 6 - Orta Doğu Teknik Üniversitesinin hükmî şahsiyetini
Mütevelli Heyeti temsil eder.
A) Mütevelli Heyeti, Orta Doğu Teknik Üniversitesi namına ve üniversitenin menfaat ve
istimaline arzedilmek üzere, dünyanın herhangi bir yerinde hakiki ve hükmî
şahıslardan, tesislerden, Birleşmiş Milletler Teşkilâtından veya dünyanın
herhangi bir tarafındaki milletlerarası teşekküllerden, nakit, kitap, malzeme ve
teçhizat, eşya, arazi ve bina gibi menkul ve gayrimenkul mallarla her türlü hakları,
bağış, temlik, terk veya vasiyet yollariyle almaya ve bunları kiraya vermek,
işletmek, mübadele etmek, satmak, devir ve temlik etmek gibi her türlü tasarruflarda
bulunmaya veya bunları aynen muhafaza ederek üniversite için en istifadeli şekillerde
kullanmaya salâhiyetlidir.
Yukarıdaki fıkraya göre Orta Doğu Teknik Üniversitesince iktisab edilen gayrimenkul
mallar bu Üniversite adına tapu siciline kaydolunur.
Mütevelli Heyeti, Üniversiteye yapılacak bağış ve vasiyetlerden zamanında Maarif
Vekâletine bilgi verir.
Ancak, Icra Vekilleri Heyeti, Üniversite adına yapılacak bağış veya vasiyeti veya
şartlarını uygun görmediği takdirde bu bağış veya vasiyet kabul olunmaz.
B) Orta Doğu Teknik Üniversitesine Hükümetçe tahsis edilmiş veya yeniden tahsis
olunacak gayrimenkul mallar Üniversitece lüzum görüldüğü müddetçe Üniversitenin
istimal ve intifaına terkolunur.
C) Mütevelli Heyeti, münasip gördüğü şekilde ve istediği ibareleri havi bir
mühür yaptırarak istimal eder ve akademik dereceler, diplomalar, vesikalar ve evrak
bununla mühürlenerek tasdik olunur.
D) Mütevelli Heyeti, bu kanuna tevfikan Orta Doğu Teknik Üniversitesinin idaresi için
lüzumlu ve uygun göreceği esas ve usulleri kabul ve tâli organları teşkil eder. Bu
esas ve usulleri zaman zaman yenilemek ve tadil etmek yetkisine sahiptir.
E) Öğretim üyeliklerine yapılacak tâyinlerde Türkiye ve diğer memleketlerdeki
bellibaşlı Üniversitelerin seviyelerine umumiyetle eşit seviyeler gözönünde
tutulur.
F) Mütevelli Heyeti, üniversitenin ilmî, teknik ve milletlerarası mahiyetini
gözönünde tutmak suretiyle müessesenin esas ve usullerine göre Türk ve diğer
Devletler vatandaşlarından idareciler, öğretim üyeleri ve memurlar tâyin ve
bunların ücretlerini, hizmet müddeti ve şartlarını ve mukavele esaslarını, mer'i
mevzuat hükümlerine tâbi olmaksızın tesbit eder.
Ancak, Türk vatandaşlarından olan öğretim üyelerinden bütün faaliyet ve
gayretlerini Orta Doğu Teknik Üniversitesine hasredenler hariç olmak üzere diğer
Türk vatandaşı öğretim üyelerine mukavele ile verilecek ücret miktarı birinci
derece Devlet memurunun alabileceği aylık ve sair munzam istihkakları yekûnunu
tecavüz edemez.
G) Mütevelli Heyeti, uygun gördüğü yetkileri kendi arasından seçeceği talî
komisyonlara, rektöre ve öğretim kurullarına veya üniversitenin diğer idarecilerine
verebilir ve bu yetkileri her zaman geri alabilir.
VII
Öğretim Kurulları
Madde 7 - Mütevelli Heyeti uygun gördüğü öğretim kurullarını veya
öğretim bölümlerini teşkil etmeye salâhiyetlidir.
A) Öğretim kurulları muayyen zamanlarda ve ayrıca rektörün, dekanın veya bölüm
başkanının daveti üzerine toplanır.
B) Öğretim kurullarında reye iştirak bakımından aranacak asgarî şartları bu kurul
kendi tâyin eder.
C) Üniversite Konseyi, öğretim kurullarının toplantısından meydana gelir. Bu
Konsey, Üniversitenin bütün profesörleriyle doçent ve asistanların her sene kendi
aralarında seçecekleri mümessillerden teşekkül eder. Doçent ve asistan
temsilcilerinin yekûnu, profesörler yekûnunun yarısından fazla ve üçte birinden az
olamaz.
D) Üniversite Konseyi rektöre ve Mütevelli Heyetine üniversiteyi ilgilendiren
öğretim meseleleri hakkında mütalâa verir.
E) Üniversite Konseyi lüzum gördüğü takdirde geçici olarak ve temsili mahiyette
icra komitesi veya hususî komiteler teşkil edebilir.
VIII
Dereceler ve Unvanlar
Madde 8 - Mütevelli Heyeti, aşağıdaki esaslar dahilinde, tahsil dereceleri,
fahrî unvanlar, diplomalar ve sertifikalar verir.
A) Tahsil dereceleri, bu derecelere ehil kılan dersleri memnuniyet verici şekilde
tamamlamış ve alacakları dereceye ilgili öğretim kurulu tarafından, usulü
gereğince tavsiye edilmiş kimselere verilir. Tahsil dereceleri Türkiye ve diğer
memleketlerdeki belli başlı üniversitelerin lâzımelerine umumî olarak eşit bir
esasa dayanılarak verilir. Tahsil dereceleri arasında yüksek mimarlık, çeşitli
yüksek mühendislik ve diğer ihtisas dalları lisans diploması ile doktora dereceleri
ve zaman zaman muvaffık görülecek diğer dereceler dahil olabilir.
B) Fahrî unvanlar, Mütevelli Heyetinin tam sayısının üçte iki ekseriyeti ile
alacağı kararla, üniversitede bu maksatla yapılacak merasimde bizzat bulunacak mümtaz
şahıslara verilebilir.
C) Bütün derece ve unvanlar, Mütevelli Heyetinin vereceği salâhiyet üzerine
üniversite rektörü veya vekili tarafından tevcih edilir.
IX
Milletlerarası Müşavirler Heyetinin Yıllık Toplantısı
Madde 9 - Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mütevelli Heyeti Türkiye'den
başka üniversiteye ehemmiyetli miktarda öğrenci göndermiş olan memleketlerin her
birinden seçkin bir ilim adamını veya terbiyeciyi ve Üniversitenin kaynaklarına
yardım etmiş milletlerarası teşekküllere mensup birer ilim adamını veya terbiyeciyi
(Milletlerarası Müşavirler Heyeti)nin âzası sıfatiyle ders yılı içerisinde bir
hafta için Üniversiteyi müştereken ziyarete davet edebilir.
A) Milletlerarası Müşavirler Heyetinin âzası sıfatiyle yapılacak davet evvelemirde
Türkiye Hükûmeti ile ilgili kimselerin mensup bulundukları Devletlerin veya
milletlerarası teşekküllerin muvafakati alındıktan sonra yapılır.
B) Milletlerarası Müşavirler Heyeti, Mütevelli Heyeti ile Rektörden ve Müşavir
Rektörün malûmatı alır ve üniversitenin öğretim programı ve araştırma projeleri
hakkında Mütevelli Heyetine tavsiyede bulunabilir.
C) Milletlerarası Müşavirler Heyetine dahil olan kimselere her yıl (A) bendinde
gösterilen esaslar dairesinde ayrı bir davet yapılır.
D) Milletlerarası Müşavirler Heyeti âzasına verilecek olan seyahat ve ikamet
masrafları Mütevelli Heyeti tarafından tâyin ve tesbit edilir ve kendilerine Orta
Doğu Teknik Üniversitesi tarafından ayrıca bir meblâğ tediye edilmez.
X
Yıllık Raporlar
Madde 10 -
A) Mütevelli Heyeti hazırlıyacağı bütçeyi, yazılı bir rapor ile birlikte, en geç
Ağustos ayının birine kadar Maarif Vekâletine verir. Bu raporda Üniversitenin bir
yıllık öğretim, araştırma ve gelişme faaliyetleri, Üniversitenin ihtiyaçları ve
malî hususlar belirtilir. Ayrıca malî durumu gösteren izahlı bir cetvel de bu rapora
eklenir.
Maarif Vekâleti bütçeyi ve raporu o yıla ait umumi bütçenin ihzarında kabul edilen
prensipler dâhilinde inceliyerek tesbit ettiği miktarı kendi bütçesi ile teklif eder.
B) Mütevelli Heyeti kesin hesaplar hakkındaki raporunu, Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Umumi Heyetine sunulmak üzere en geç malî yılın hitamını takibeden 15 Haziran
tarihine kadar Maarif Vekâletine verir.
XI
Malî Hükümler
Madde 11 - Orta Doğu Teknik Üniversitesinin gelir kaynakları şunlardır:
1. Her yıl Maarif Vekâleti bütçesine konulacak tahsisat,
2. Üniversiteye yapılacak her türlü yardımlar, bağışlar ve vasiyetler,
3. Öğrencilerden alınacak harçlar ve ücretler,
4. Üniversiteye yaptırılacak olan araştırma, danışma ve expertizler vesair her
türlü hizmetler karşılığında alınacak olan paralar,
5. Üniversite neşriyatı gelirleri ile üniversitenin daimî faaliyeti neticesi olarak
meydana gelen ziraî ve diğer istihsal maddelerinin satışından, konferanslardan vesair
bilcümle faaliyetlerden elde edilecek bütün gelirler.
6. Üniversiteye ait menkul ve gayrimenkul malların ve hakların gelirleri.
Madde 12 - Orta Doğu Teknik Üniversitesi Muhasebei Umumiye, Artırma,
Eksiltme ve Ihale Kanunları hükümlerine, Divanı Muhasebat vize ve murakabesine tâbi
değildir.
Artırma, eksiltme ve ihale işleri ile hesap ve sarf işlerinin ne suretle
yürütüleceği ve müsbit evrakın şekil ve çeşitleri Mütevelli Heyetince
hazırlanacak bir talimatname ile tesbit olunur.
Madde 13 - Orta Doğu Teknik Üniversitesinin hesapları biri Maliye ve
diğer ikisi Maarif Vekâletince her bütçe yılı başında birer yıl için tâyin
edilen üç murakıptan mürekkep bir Murakıplar Heyeti tarafından murakabe olunur.
Murakıplar yüksek tahsil görmüş, Devlet muhasebesi ile ticarî ve sınaî
müesseseler muhasebesine vakıf, Ingilizce bilir ve bu kanunun kendilerine yüklediği
vazifeleri hakkiyle başarmağa muktedir kimseler arasından seçilir. Murakıplardan
birisinin ecnebî olması caizdir. Bunlara verilecek ücret her yıl Mütevelli Heyeti
tarafından tesbit olunur.
Murakıplar Üniversitenin varidat ve sarfiyatını ilgilendiren her nevi muamele ve
kararlarını tetkik ve murakabe etmekle mükelleftir. Üç ayda bir üniversite
muamelâtı hakkında Maliye ve Maarif Vekâletlerine bir rapor verirler. Bu raporların
birer sureti Umumî Heyeti tevdi olunacak yıllık rapora bağlanır.
Murakıplık vazifesi muhassas ücreti verilmek şartiyle aynı vasıfları haiz Devlet
memurlarına da gördürülebilir. Müddeti biten murakıpların yeniden tâyinleri
caizdir.
Madde 14 - Maarif Vekâleti, Murakıplar Heyetinin yıllık raporu ile
Mütevelli Heyetinin yıllık raporlarını kendi mütalâası ile birlikte Umumî Heyetin
tasdik ve tasvibine sunulmak üzere 15 Ağustos tarihine kadar Başvekâlete verir.
Madde 15 - Orta Doğu Teknik Üniversitesinin Umumî Heyeti
Başvekâletten tâyin edilecek üç murahhas ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Bütçe,
Hariciye, Maarif, Divanı Muhasebat ve Nafıa Encümenleri âzasının toplantısından
vücuda gelir. Umumî Heyet Başvekâletten gönderilip Türkiye Büyük Millet Meclisi
Reisi tarafından havale edilen Orta Doğu Teknik Üniversitesinin bütçesine ait kesin
hesapları ve Mütevelli Heyetinin ve Murakabe Heyetinin yıllık raporlarını Maarif
Vekâletinin bunlar hakkında mütalâasını tetkik edip Üniversite kesin hesaplarının
tasdiki veya reddi hakkında karar verir. Umumî Heyetin üniversite kesin hesabını
tasdik kararı Üniversite Mütevelli Heyetinin ibrasını tazammun eder. Madde 16 - Orta
Doğu Teknik Üniversitesine yapılacak her türlü bağış ve vasiyetler vergi, resim ve
harçlardan muaftır.
Gelir veya Kurumlar vergisine tâbi mükellefler tarafından bu Üniversiteye makbuz
mukabilinde nakdî bağışlar, yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden ve kurum
kazancından indirilir.
XII
Müteferrik Hükümler
Madde 17 - Orta Doğu Teknik Üniversitesinin Mütevelli Heyeti ile
öğretim üyeleri, idarecileri, memur ve müstahdemleri halk ve mensup oldukları
üniversite ile muamele ve münasebetlerinde hususî hukuk hükümlerine tâbi olup
haklarında Memurin Muhakematı Kanunu ile Memurin Kanunu, Türkiye Cumhuriyeti Emekli
Sandığı Kanunu hükümler tatbik olunmaz.
Orta Doğu Teknik Üniversitesine ait mallar Devlet malı hükmündedir. Bunları
çalanlar, ihtilâs edenler, zimmetine geçirenler veya her ne suretle olursa olsun
suistimal edenler hakkında Devlet mallarına karşı işlenen bu çeşit suçlara ait
cezai takibat yapılır.
Madde 18 - Orta Doğu Teknik Üniversitesinin kuruluş ve hazırlıkları
hakkındaki 23.1.1957 tarihli ve 6887 sayılı kanun 1 Mart 1960 tarihinden itibaren
mer'iyyetten kaldırılmıştır.
Geçici Madde (43 - 8.8.1960) Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mütevelli Heyeti
âzalarının vazifelerine son verilmiştir.
Bu kanunun 1'inci maddesine göre yeni Mütevelli Heyeti kuruluncaya kadar, Mütevelli
Heyetine ait hak ve yetkileri, Millî Eğitim Bakanı kullanır.
Madde 19 - Bu kanunun 1, 2, 3, 4 ve 5'inci maddeleri ile (F) fıkrası
hariç 6'ncı maddesi ve 7, 8 ve 16'ncı maddeleri neşri tarihinden; diğer maddeleri ile
6'ncı maddesinin (F) fıkrası 1 Mart 1960 tarihinden itibaren mer'idir.
Madde 20 - Bu kanun hükümlerini icraya Icra Vekilleri Heyeti memurdur.
|
